Torrent Nedir? Nasıl Kullanılır? Yasal Mı?
p2p, peer to peer paylaşım duydunuz mu? Torrent nedir? Nasıl kullanılır? Torrent yasal mı? Torrent terimlerinin anlamları nedir? Avantajları, dezavantajları nedir? Tracker gibi kavramlar nelerdir? Bu makalemizde tüm sorularınız yanıt bulacak ve torrent (p2p) dünyası ile ilgili aklınızda soru işareti kalmayacak
İnternette veya çevrenizden torrent kelimesini mutlaka duymuşsunuzdur. Peki ya bu Torrent nedir? Ne işe yarar? Nasıl kullanılır? hiç düşündünüz mü? Özellikle internet üzerinden indirme işlemleri sıklıkla torrent üzerinden yapılabiliyor. İndirmeyi duraklatıp istediğiniz zaman kaldığınız yerden tekrar devam edebilme, çok yüksek hızlarda dosya indirebilmek gibi avantajlı sebepler bulunuyor. Bu makalede torrent nedir ve ne değildir, torrent yasal mı? gibi soruları cevaplandıracağım.
Torrent Nedir?
Torrent bir indirme protokolüdür. Torrent kullanımı ile ilgili bilgi vermeden önce Torrent nedir? önce bunu detaylıca açıklayalım. Torrent bir p2p paylaşım sistemidir. P2P açılımı ise peer to peer yani eşler arası – kullanıcılar arası demek diyebiliriz. Yani torrent üzerinden indireceğiniz dosyayı doğrudan bir sunucudan değil, bu dosyayı bilgisayarında bulunduran kişilerden diğer bir değişle eşlerden alırsınız.
Tabii bu P2P sistemini kullanmanın dezavantajlı yönleri de bulunuyor. Torrent dosyaları internet üzerinde her zaman bulunabiliyor fakat indirilecek o dosyayı bilgisayarında bulundurup torrent üzerinden paylaşan birileri olmayabiliyor. Böyle bir durumda maalesef dosyayı indirememektesiniz.
Daha anlaşılır örneklemek gerekirse, dosyayı bilgisayarında bulunduran ve torrent üzerinden paylaşıma sunan kişilere kaynak – seed denmekte. Eğer torrent üzerinde dosyayı seed eden birileri bulunmuyor ise o dosyayı indirebilmek için bir yol bulunmuyor.
Yani torrent indirmelerinde kaynak (seed) edenlerin olması sizin indirme yapabilmenize,
Kaynak (seed) edenlerin sayıca fazla olması da daha yüksek hızda indirmeler yapabilmenize olanak sağlar.
Dosya uzantısı “.torrent“tir ve bu dosyalar birkaç kb boyutunda olmaktadırlar.
Torrent Avantajları
- Çok yüksek hızlarda indirmeler yapılabilir. (Kaynak/Seed sayısına göre değişir)
- Torrentler her zaman indirilebilir. (Kaynak/Seed sayısına göre değişir)
- Dosyaları istediğiniz hızda indirebilme gibi özel ayarlar yapılabilir.
- İndirmeyi duraklatıp istenilen zamanda geri devam ettirilebilir.
- Sıralı/düzenli ve sistematik şekilde indirme gerçekleştirilebilir.
- İndirme öncelikleri atanabilir
- İndirme sırasında ayrıntılı bilgiler edinilebilir (iz listeleri, kayıt yöntemleri, kaynaklar, bit hızları vb.)
Torrent Dezavantajları
- Dosyalar sunucuda değil, kişilerde tutulduğu için mutlaka paylaşan (seed eden) birilerin olması gerekmesi.
- Eşten eşe paylaşım olmasından dolayı virüslü içeriklerin de paylaşılabilir olması.
- Türkiye ‘de upload hızı düşük olduğu için dosyayı düşük hızlarda seed etmek (kaynak olmak)
- Oyun, Müzik, Film veya Program gibi lisanslı içerikler veya kırılmış korsan illegal içerikler…
Torrent Yasal Mı?
Torrent kullanımına geçmeden önce açıklanması gereken şeylerden biri de Torrent Yasal Mı? Herhangi bir cezası bulunur mu? Aslında Torrent hem yasaldır hem de değildir… Kafanız karıştı değil mi? Torrent yasal mı? sorusunu da biraz detaylandıralım.
Torrent yasal bir programdır fakat indirdiğiniz dosyalar yasal olmayabilir!
Mesela Linux, Ubuntu gibi işletim sistemleri torrent üzerinden indirilebilir.
Sony, LG gibi büyük markaların veya kameramanların/fotoğrafçıların telif hakkı olmayan ücretsiz olarak dağıttıkları 1080P / 4K / 8K gibi işlenmemiş, yüksek bitrate değerine sahip ham videolar (hatta raw videolar) boyutların fazla olmasından dolayı yine torrent üzerinden paylaşılabiliyor ve indirilebiliyor.
Aynı şekilde bazı MMORPG veya diğer online oyunlar yine torrent üzerinden peer to peer (p2p) paylaşım ile indirilmeye açık olarak paylaşılabiliyor. Bu veya buna benzer bir çok içeriği yasal olarak indirebilmeniz mümkün.
Normal bir indirme işlemlerinde dosya bir sunucuda bulunur, kullanıcılar da o sunucu üzerinden dosyayı indirirler fakat torrent ortamında ise ortada bir sunucu yoktur, eşler/kullanıcılar/kişiler arasında dosya paylaşılmaktadır. Bu eşler arası paylaşım tabii ki korsan amaçla da kullanılabiliyor.
Örneğin müzik albümleri, filmler, ücretli olmasına rağmen kırılmış ve ücretsiz olarak dağıtılmakta olan oyunlar ve programlar, lisanslı-telifli içerikler de eşler arası paylaşım ile kişilere kolayca dağıtılabiliyor.
Toparlamak ve özetlemek gerekirse, Torrent yasal mı? Evet, yasaldır fakat sizin indireceğiniz içerik yasal da olabilir, yasal olmayadabilir. Bu durumda indireceğiniz içeriklere sizin kendiniz dikkat etmeniz gerekiyor.
Torrent Nasıl Kullanılır?
Evet, Torrent nedir? Yasal mı? gibi soruları cevaplandırdık. Sıra geldi Torrent nasıl kullanılır? sorusuna. Torrentler küçük boyutlu dosyalardır. Yani GBlar, TBlar dolusu büyük boyutlu dosyalar indirmek isteseniz bile sizin indireceğiniz .torrent uzantılı dosya birkaç kb boyutunda olacaktır. Bu yüzden 1-2 saniyede inmesi size anormal gelse de bu olayda bir gariplik bulunmuyor.
Torrent kullanabilmek için öncelikle bir program gereklidir. En yaygın olarak kullanılan ücretsiz programlar uTorrent, qbittorrent, bittorrent, Deluge, Vuze, Bitlord gibi programlardır.
Önereceğim programlar birinci olarak qbittorrent ardından da utorrent ve deluge programlarıdır.
Bu programlar yardımıyla .torrent dosyalarını açabilir veya magnet bağlantısı ile de dosyalara ulaşabilirsiniz.
Torrentin Çalışma Mantığı
Torrent dosyalarında sadece indireceğiniz dosyanın bilgisi ve trackerlar bulunmaktadır. Bu yüzden boyutları düşüktür. İndireceğiniz dosyanın verilerini taşımazlar. Trackerların görevi peers yani eşlerin – seed edenlerin birbirini bulmasını sağlamaktır. Trackerlar sayesinde eşler bulunur ve bu eşlerden de dosyaları indiriyor olursunuz.
Torrent Terimlerinin Anlamları
Torrent konusunda bir çok bilgiler paylaştık. Sıra geldi Torrent terimlerinin anlamlarına çünkü torrent dünyasında bir çok terim kullanılmakta ve bunların bir çoğu da yabancı. Bu yüzden sizlere yabancı kelimeleri ve açıklamasını yapacağım.
Magnet
“.torrent” dosyasını indirmeye gerek kalmadan direkt program ile iletişime geçerek dosyalara ulaşmanızı sağlar. Bu işleme magnet bağlantı denmektedir. Neredeyse çoğu program artık magnet bağlantıyı destekliyor.
Peer
Eş demektir. Dosya üzerinde veri transferinde bulunan herkes bir eştir. Yani indirme yapan da dosyayı da paylaşan da herkes birer eştir.
Tracker
Eşlerin birbiriyle bağlantı kurabilmelerini sağlayan basit sunuculardır. Eşler, indireceği dosyanın bilgilerini trackera yollarlar. Trackerlar kimde hangi dosyanın hangi parçalarının olduğunu belirler ve eşler arasında ona göre bağlantı kurar. Trackerlar dosya verisi taşımaz ve dosya transferi gerçekleştirmez. Sadece eşlerin arasında bağlantı kurar ve kim hangi dosyayı indiriyor, ne kadar yükledi gibi istatistik verileri de elde edebilir.
Hash
Her dosyada özel bir hash bulunmaktadır. Bu hash sayesinde dosyaların düzgün indirilip indirilmediği öğrenilebilir ve dosyalarda değişiklik yapılıp yapılmadığı öğrenilebilir. Yani hash kontrolü ile hem indirme kesin olarak gerçekleştirilir hem de eşlerin dosya üzerindeki değişiklik uygulamasına engel olur.
Seed / Upload
Seed etmek, upload etmek dosyayı diğer eşlerle paylaşma işlemidir.
Leech / Download
Leech etmek, download etmek dosyaları diğer eşlerden alma (indirme) işlemidir.
Ratio
İndirmeniz ve yüklemenizin oranıdır. (Download/Upload oranı)
P2P yani eşler arası paylaşım üzerine kurulu olduğu için ne kadarını indirdiğiniz ve indirdiğinizin ne kadarını paylaştığınız oranlanır.
Örnek olarak 1.00 Raito, indirdiğiniz kadar başka eşlere de paylaştığınız anlamını taşır.
Leecher
p2p dünyasında hakaret olarak kullanılır. Sömürücü diyebiliriz. Bol bol indirme yapar ve dosyayı diğer eşler ile paylaşmaz.
Hit & Run
Dosyayı diğer eşlerden aldıktan sonra paylaşım yapmadan kaçma işlemidir. İndirme tamamlandıktan sonra hemen paylaşıma kapatanlara veya program üzerinden direkt torrenti silme işlemine verilen isimdir ve hit & run yapan kulanıcılar sevilmezler.
Torrent üzerinden indirme hızınızı arttırmak ve indirilemeyen dosyaları indirebilmek için Güncel ve Hızlı Torrent Tracker Listesi 2021 adlı makaleme göz atabilirsiniz.
Bu makalemizde Torrent Nedir? Torrent yasal mı? Torrent nasıl kullanılır? Torrent terimlerinin anlamları, Ücretsiz torrent programları hakkında bir takım bilgiler verdim. Merak ettikleriniz, sorularınız ve görüşleriniz için yorum bölümünü kullanabilirsiniz.
Önemli Not:
Makalemde Torrent (p2p) sistemini anlatmış ve bilgilendirmiş bulunmaktayım.
Torrent üzerinden indireceğiniz dosyalar tamamen kullanıcıların yani sizlerin sorumluluğundadır.
İlker İleri ve kişisel blog sitem olan www.ilkerileri.com sorumlu tutulamaz.
Benim en çok merak ettiğim , torrent dosyasının yüzde 99.7 ler gibi yerde takılıp download etmemesi 🙂 Çzöümü var mı 🙂
Yeniden denetle/yeniden kontrol et tarzı işlemler yapabilirsiniz. Bunun yanında devam etmeye zorla tarzında seçenekler de deneyebilirsiniz. Tracker eklemeyi deneyebilirsiniz. Büyük ihtimal bu işlemlerden biri çözecektir diye düşünüyorum.
Utorrent yazılımı, web tabanlı bir utorrent web uygulaması çıkardı.Browser üzerinden çalışıyor. Kesinlikle tavsiye etmiyorum. Yoğun listelerde donma yapıyor ve ayar seçenekleri çok zayıf. Utorrent software i tavsiyemdir.
Ayrıca törene avantajlarıyla ilgili şunları eklemek isterim,
– indirdiğiniz torrentin indirme hızını limitleyebilir. Upload hızınızı limitleyebilir ve internetin günlük kullanım hızını sömürmeden sadece belirli bir hızda download ve upload yapabilirsiniz.
– kalabalık bir listede indirilecek torrent sayısını da belirleyebilirsiniz.
– torenti indirirken başka klasörde çalışmasını ve tamamladığınızda başka klasöre bitmiş halini koymasını sağlayabilirsiniz.
Bir de günümüz teknolojilerinde (internetin hızlanmasıyla) Netflix rakibi olarak görülen bazı açık kaynak kodlu yazılımlar torrent üzerinde bulunan video dosyaları üzerinden seedlerden anlık veri çekerek torrentleri indirmeden izleyebilmenize olanak sağlamaktadır.(Kodi, Stremio vs.)(belki bu yazılımlarla ilgili bir yazı hazırlayabilirsiniz)
İlker bey yazı için teşekkürler. Ama torrent ve p2p tanıtırken tarihten ve napsterdan bahsetmemek olmamış,belki p2p ve geçmişiyle ilgili bir yazı da yazarsınız.